รางวัลพระยาปรีชานุสาสน์

          ในช่วง ๒ ปีแรก นักเรียนที่ได้รับคัดเลือกจะได้รับพระราชทานรางวัลเป็นนาฬิกาโรเล็กซ์ จารึกชื่อผู้รับรางวัล และได้รับทุนของโรงเรียนไปศึกษาที่โรงเรียน Shrewsbury ประเทศอังกฤษ ซึ่งพระยาปรีชานุสาสน์เป็นศิษย์เก่า เป็นเวลา ๑ ปีการศึกษา ต่อมากำหนดให้ผู้ได้รับคัดเลือกได้รับทุนบางส่วนไปศึกษาที่โรงเรียน Shrewsbury  

  ประวัติพระยาปรีชานุสาสน์

          ต่อมาท่านได้รับทุนเล่าเรียนหลวงของกระทรวงศึกษาธิการไปเรียนที่โรงเรียน Shrewsbury ซึ่งเป็น Public School เก่าแก่ของประเทศอังกฤษ พระยาปรีชานุสาสน์เป็นผู้มีความปราดเปรื่อง ใฝ่รู้และขยันหมั่นเพียรท่านได้รับรางวัลเรียนดีในวิชาคณิตศาสตร์ และสอบผ่านชั้นมัธยมสูงสุดเมื่ออายุ ๑๘ ปี โดยใช้เวลาเรียนเพียง ๕ เทอม หลังจากนั้นท่านได้เข้าศึกษาต่อวิชาครูวิทยาศาสตร์ที่ Manchester University โดยมี Professor ChaimWelzmann เป็นผู้สอนและผู้ดูแล ศาสตราจารย์ผู้นี้เป็นผู้นำขบวนการกู้ชาติยิว และเป็นประธานาธิบดีคนแรกของอิสราเอล ระหว่างปิดภาคเรียนท่านได้ไปเรียนวิชาหัตถกรรมที่ประเทศสวีเดน ซึ่งมีวิธีการฝึกเด็กให้ใช้ทั้งสมอง และสองมืออย่างเป็นระบบ นอกจากนี้ท่านยังได้ร่วมทีมฟุตบอลของมหาวิทยาลัยไปแข่งขันที่ประเทศต่างๆ อาทิ ประเทศเบลเยี่ยม เยอรมันนี ออสเตรีย เป็นต้น

          พระยาปรีชานุสาสน์ เริ่มรับราชการในกระทรวงธรรมการ โดยเป็นครูโรงเรียนมัธยมวัดเทพศิรินทร์ และโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย (๒๔๕๓ - ๒๔๕๔) ต่อมาพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ย้ายไปเป็นอาจารย์วิชาวิทยาศาสตร์ ภาษาอังกฤษและหัตถกรรมที่โรงเรียนมหาดเล็กหลวง เมื่อวันที่ ๑๑ ตุลาคม ๒๔๕๔ และในวันที่ ๔ ธันวาคม ๒๔๕๙ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ไปเปิดโรงเรียนมหาดเล็กหลวงที่เชียงใหม่ ซึ่งขณะนั้นท่านมีอายุเพียง ๒๖ ปี ต่อมาทรงพระกรุณาโปรดเกล้าให้ดำรงตำแหน่งเจ้ากรมโรงเรียนในพระบรมราชูปถัมภ์ อธิบดีกรมโทรเลข และเป็นอาจารย์ของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ตามลำดับ เมื่อพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงรวมโรงเรียนมหาดเล็กหลวงกับโรงเรียนราชวิทยาลัยเข้าด้วยกันพระราชทานชื่อว่าโรงเรียนวชิราวุธวิทยาลัย ท่านได้รับพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้มาเป็นผู้บังคับการวชิราวุธวิทยาลัย ตั้งแต่วันที่ ๑๕ พฤศจิกายน ๒๔๖๙ จนถึงวันที่ ๑๕ เมษายน ๒๔๗๖ หลังจากนั้นมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้ไปดำรงตำแหน่งปลัดทูลฉลองกระทรวงธรรมการ

          ระหว่างดำรงตำแหน่งผู้บังคับการวชิราวุธวิทยาลัย พระยาปรีชานุสาสน์ หรือที่นักเรียนเรียกว่า “ครูเจ้าคุณ” ได้สร้างอาคารเรียนใหม่คือ ตึกวชิรมงกุฎ ตึกพยาบาล หอนาฬิกา และได้วางรากฐานระบบการเรียนการสอนอย่างเป็นองค์รวมให้แก่วชิราวุธวิทยาลัยยึดถือปฏิบัติมาจนทุกวันนี้

          ภายหลังท่านได้กราบถวายบังคมลาออกจากราชการ และก่อตั้งบริษัทจัดจำหน่ายหนังสือพิมพ์รายวันภาษาอังกฤษ โดยดำรงตำแหน่งประธานกรรมการบริษัทและเป็นบรรณาธิการ และพิมพ์จำหน่ายหนังสือพิมพ์รายวันภาษาไทยและภาษาจีนอีกหลายฉบับในระยะต่อมา ท่านเป็นหนึ่งในผู้ก่อตั้งสมาคมหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทยและได้รับเลือกให้เป็นนายกสมาคมคนแรก ต่อมาได้กลับเข้ารับราชการโดยดำรงตำแหน่งที่ปรึกษาการวัฒนธรรมประจำสถานเอกอัครราชทูตไทย ณ กรุงลอนดอนและเป็นผู้ดูแลนักเรียนไทยในประเทศอังกฤษ

          นอกจากท่านจะเป็นผู้มีคุณูปการด้านการศึกษา การหนังสือพิมพ์และการธุรกิจของไทยแล้ว ท่านยังได้รับเชิญให้ดำรงตำแหน่งนายก อุปนายก ประธานกรรมการ และกรรมการของมูลนิธิ สมาคม สโมสร และองค์กรการกุศลต่างๆ เป็นจำนวนมาก

          พระยาปรีชานุสาสน์ถึงแก่อนิจกรรมเมื่อวันที่ ๘ มีนาคม ๒๕๑๗

  รายนามนักเรียนรางวัลพระยาปรีชานุสาสน์